2019年8月24日 星期六

Siang Thâu Bô Chi̍t Ngauh 雙頭無一Ngauh-Chiúⁿ Ûi-bûn (蔣為文)

Chhòa Eng-bûn tam-jīm Tiong-hôa Bîn-kok chóng-thóng í-keng 1 tang ah. M̄-koh, i ê bîn-tiau chi-chhî-tō͘ soah bô kàu 4 siâⁿ. Sī án-chóaⁿ thài án-ne? Chin kán-tan, tō sī lán Tâi-oân-ōe teh kóng ê: “siang thâu bô 1 ngauh” hām “kiaⁿ kiaⁿ bē tio̍h téng” lah!

Chhòa Eng-bûn sim-koaⁿ-thâu jīn-ûi “Tiong-hôa Bîn-kok = Tâi-oân.” I jīn-ûi chit-khoán siang-thâu poa̍h ê chò-hoat ē-tàng tit-tio̍h siōng-tōa ê chi-chhî. Bô-gî-gō͘, án-ne ê kiat-kó sī “bô 1 ngauh.” Lán tio̍h chai, lâi chū Chi-ná ê Tiong-hôa Bîn-kok sī chiàⁿ-káng ê gōa-lâi chèng-koân. In kap Tâi-oân Kok sī beh án-chóaⁿ hô-pêng kiōng-seng? Hó hām niau khòaⁿ khí-lâi chin sio-siâng, m̄-koh in bē-tàng chò-hóe seng-oa̍h ah! Kin-á-ji̍t Tâi-oân ê chèng-tī ē hiah loān, kám m̄-sī in-ūi kok-ka jīn-tông chhiong-thut chiah chō-sêng--ê! 


Tiong-hôa Bîn-kok ê lī-ek hām Tâi-oân Kok ê lī-ek bô it-tēng kāng-khoán, sīm-chì ū-sî koh ē chhiong-thut. Bí-kok chóng-thóng Trump to chai-iáⁿ ài hoah “America First” (Bí-kok Tāi-seng) ah, sī án-chóaⁿ Tâi-oân chhut-sin ê Chhòa Eng-bûn m̄-káⁿ kóng “Taiwan First”? Goân-lâi Chhòa Eng-bûn sī “ū thé bô hûn,” bô Tâi-oân ê tiong-sim su-sióng hām kè-ta̍t-koan. Nā bô chit 2 hāng oa̍h-mi̍h, tō sǹg i chò Tiong-hôa Bîn-kok ê chóng-thóng, he mā sī gōa-lâi chèng-koân ê chha̍t-thâu niâ, tùi Tâi-oân ê pang-chān iú-hān. In-ūi Chhòa Eng-bûn khiàm-khoeh chit 2 ê oa̍h-mi̍h, tì-sú i m̄-káⁿ chò chiâu-chn̂g ê choán-hêng chèng-gī ê khang-khòe. Koh in-ūi bô chò choán-hêng chèng-gī ê chheng-sǹg, chiah ē hō͘  hia ê chha̍t khah ok lâng! 

Lán tāi-seng lâi khòaⁿ Chiúⁿ Kài-chio̍h ê le̍k-sú tēng-ūi. Bí-kok ê chèng-tī ha̍k-chiá R.J. Rummel kā Chiúⁿ Kài-chio̍h lia̍t chò sè-kài tē 4 miâ ê thâi-lâng-ông, lóng-chóng thâi-sí 1000 bān lâng. Chêng Kok-sú-koán koán-tiúⁿ Tiuⁿ Iâm-hiàn ê 228 pò-kò mā kóng Chiúⁿ Kài-chio̍h sī Tâi-oân 228 tōa-tô͘-sat ê goân-hiong. Kan-taⁿ sǹg i chit 2 hāng chōe-miâ, Chiúⁿ Kài-chio̍h kám iáu ū chu-keh tòa tī Chhàu-thâu-á Biō? Chit keng biō kám iáu ē-sái kiò “Tiong-chèng Kì-liām-tn̂g”? Bīn-tùi Chiúⁿ Kài-chio̍h ê chōe-kò, Chhòa Eng-bûn chèng-hú soa̍h nńg kô-kô, m̄-káⁿ chhú-lí. Tì-sú choân kok koh chhāi hiah chē chha̍t-thâu ê tiau-siōng hām lō͘ miâ. In-ūi nńg kô-kô, sò͘-pái hia chha̍t kiáⁿ chha̍t sun koh hiah chhàng-chhiu, tùi chit tè thó͘-tē “chia̍h koe-chí chhò chhiū-thâu.”

Lán kā khòaⁿ, sī án-chóaⁿ nî-kim kái-kek ē bú kah oai-ko chhi̍h-chhoa̍h? Hit kóa chha̍t kiáⁿ chha̍t sun sī án-chóaⁿ káⁿ hiah hiau-pai hoán-tùi nî-kim kái-kek? Nî-kim kái-kek siōng chú-iàu ū 2 tiám. Tē-it-tiám, “só͘-tek thè-tāi-lu̍t.” Ia̍h tō sī thè-hiu liáu, hām goân-lâi ê sin-súi pí-kàu, ē-sái koh niá gōa-chē chîⁿ? Hiān-hêng ê hong-àn sī kiông beh 100%, ia̍h tō sī thè-hiu liáu, bô chò tāi-chì, mā kiông beh niá hām chò-sit ê sî-chūn pêⁿ chē chîⁿ. Chit khoán chè-tō͘ kám m̄-sī kó͘-lē lâng chò bí-thâng? Tē-jī-tiám, 18% lī-sek ê būn-tê. Chiúⁿ Kài-chio̍h ùi 1958 nî khai-sí thê-kiong thè-hiu-kim iu-hūi chun-khoán 18% lī-sek hō͘ i ê chha̍t kiáⁿ chha̍t sun. Lán kā khòaⁿ, chit-má gîn-hâng 1 tang ê tēng-chûn lī-sek mā chiah chha-put-to 1% niâ. In hia chha̍t kiáⁿ chha̍t sun soah ē-sái hiáng-siū 18% ê lī-sek, kám m̄-sī chin hàm? Chit 2 khoán chèng-chhek chin hiáⁿ-ba̍k tō sī gōa-lâi chèng-koân iōng Tâi-oân-lâng ê hoeh-kōaⁿ-chîⁿ teh chhī in ê chha̍t kiáⁿ chha̍t sun. Che sī tián-hêng ê si̍t-bîn chèng-chhek. Sin chèng-hú nā m̄-káⁿ chhú-lí, án-ne kám ū thian-liông?

Sī kóng, ōaⁿ 1 ê kak-tō͘ lâi khòaⁿ, nî-kim hō͘ i tó tó leh khah kui-khì. Bîn-chìn-tóng chū bak tio̍h Tiong-hôa Bîn-kok thé-chè-lāi ê soán-kí liáu, chia̍h hó chai chu-bī. Chit-má soah kui-kang teh mo͘h Tiong-hôa Bîn-kok ê tōa-thúi, bē-kì-chit Tâi-oân beh chiàⁿ-miâ kiàn-kok chò chú-lâng ê jīm-bū. Lán nā beh ǹg-bāng soán-kí ē-sái thui-hoan Tiong-hôa Bîn-kok, he sī ah-nn̄g khian chiūⁿ soaⁿ ê tāi-chì. Khah su lī-iōng nī-kim kā Tiong-hôa Bîn-kok ê châi-chèng thoa hō͘ tó. Chèng-hú phò-sán liáu chit ê gōa-lâi chèng-koân tō tó-tàⁿ ah. Kàu hit-sî, lán sūn-sè soan-pò͘ sêng-li̍p 100% choân-sin ê Tâi-oân chèng-hú. Tiong-hôa Bîn-kok chá-chêng khui ê chi-phiò hām khiàm ê siàu-bū lán lóng hú hú leh, kiò hia chha̍t kiáⁿ chha̍t sún tńg khì chia̍h ka-tī. Chit thiap io̍h-hng kiò chò “í to̍k kong to̍k.” Chhòa Eng-bûn nā ū tì-hūi tio̍h khioh khì ēng. Nā bô, khióng-kiaⁿ-á sî-kàu siang-thâu bô 1 ngauh, chi-chhî-tō͘ lak pí Má Eng-káu khah kē, án-ne tō chin liáu-jiân ah.

Goân khan-teng Tâi-bûn Bóng-pò Thong-sìn 2017.05 kî

沒有留言:

張貼留言

Chiam Bûn-seng Kàu-siū Tâi-gí Sin-thoân-siúⁿ Pān-hoat 【詹文聲教授台語薪傳賞辦法】

Chiam Bûn-seng Kàu-siū Tâi-gí Sin-thoân-siúⁿ Pān-hoat 詹文聲教授台語薪傳賞辦法 2019.1.12 TLH tāi-hōe thong-kòe 由旅美教授詹文聲家屬所捐贈成立 ê 「詹文聲教授台語薪傳師賞」今年2021...